Share Chứng khoán là gì? Những điều bạn cần biết về thị trường chứng khoán

Chứng khoán là gì? Có nên đầu tư vào thị trường chứng khoán hay không là câu hỏi của khá nhiều nhà đầu tư, kể cả với những nhà đầu tư đã tham gia thị trường lâu năm.

Chứng khoán là gì?

Chứng khoán là một bằng chứng xác nhận sự sở hữu hợp pháp của người sở hữu đó với tài sản hoặc phần vốn của công ty hay tổ chức đã phát hành. Chứng khoán có thể là hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hay dữ liệu điện tử.

Bạn đang xem: khoán tài chính là gì

Chứng khoán bao gồm các loại như cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ … Chứng khoán cũng được coi là một phương tiện hàng hóa trừu tượng có thể thỏa thuận và có thể thay thế được, đại diện cho một giá trị tài chính.

Phân loại chứng khoán

Chứng khoán hiện nay được chia thành 3 loại phổ biến nhất:

• Chứng khoán nợ là loại chứng khoán xác nhận mối quan hệ giữa chủ nợ (người sở hữu) và công ty phát hành. Chứng khoán nợ thường được phát hành dưới dạng trái phiếu, chứng khoán dạng nợ, giấy tờ. Hiện nay, chứng khoán nợ có tỷ trọng giao dịch khá lớn trên thị trường chứng khoán.
• Chứng khoán vốn là loại chứng khoán do công ty cổ phần phát hành và được xác nhận quyền sở hữu một phần thu nhập và tài sản của công ty. Chứng khoán vốn biểu thị cho những như đầu tư sở hữu một phần công ty, được hưởng lợi nhuận và cũng chịu rủi ro từ tình hình kinh doanh của công ty đó. Chứng khoán vốn thường được phát hành dưới dạng cổ phiếu ưu đãi, cổ phiếu thường, chứng chỉ Quỹ…
• Chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính dưới dạng hợp đồng, bao gồm hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn, trong đó xác nhận quyền, nghĩa vụ của các bên đối với việc thanh toán tiền, chuyển giao số lượng tài sản cơ sở nhất định theo mức giá đã được xác định trong khoảng thời gian hoặc vào ngày đã xác định trong tương lai (Căn cứ vào khoản 9 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019).

Hãy tìm hiểu về Thị trường chứng khoán

Đặc điểm của chứng khoán

• Tính thanh khoản (Tính lỏng): Chứng khoán có tính lỏng cao hơn so với các tài sản khác, thể hiện qua khả năng mua bán trên thị trường. Các chứng khoán khác nhau có khả năng chuyển nhượng là khác nhau. Trong đó, cổ phiếu có mức thanh khoản cao nhất.
• Tính rủi ro: Chứng khoán là tài sản tài chính mà giá trị của nó chịu tác động lớn của rủi ro (Rủi ro thị trường, rủi ro lạm phát, rủi ro chính trị …).
• Tính sinh lợi: Chứng khoán là một tài sản tài chính mà khi nhà đầu tư sở hữu đều mong muốn nhận được một thu nhập lớn hơn trong tương lai. Thu nhập này có được từ cổ tức được chia hoặc việc tăng giá chứng khoán trên thị trường.

Thị trường chứng khoán là gì?

Phân loại thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán được chia thành thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp:

• Thị trường sơ cấp là nơi chứng khoán được phát hành và bán cho người mua đầu tiên. Giá bán chứng khoán tại thị trường này là giá phát hành, còn chứng khoán được gọi là chứng khoán mới phát hành. Mục đích hoạt động của thị trường sơ cấp là cung cấp vốn cho các nhà phát hành để họ đầu tư vào sản xuất kinh doanh, giúp nền kinh tế phát triển hơn. Đồng thời giải quyết được tình trạng mất cân đối cung cầu vốn.
• Thị trường thứ cấp là thị trường giao dịch mua bán, trao đổi chứng khoán đã phát hành với mục đích kiếm lợi nhuận, di chuyển dòng vốn đầu tư hoặc các loại tài sản xã hội. Thị trường thứ cấp giúp nâng cao tính thanh khoản cho các loại chứng khoán đã phát hành, làm gia tăng thời hạn vốn từ ngắn hạn sang trung hạn hoặc dài hạn. Bên cạnh đó cũng giúp cho dòng vốn được phân phối hiệu quả hơn.

Các tổ chức trên thị trường khoán

Thị trường chứng khoán là nơi giao dịch mua bán, trao đổi cổ phiếu hay trái phiếu thông qua các môi giới là các Công ty chứng khoán.

Các cơ quan quản lý bao gồm Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), Sở Giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh (HOSE) và Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX). Ngoài ra, kế đến là Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD) đóng vai trò nơi lưu trữ các thông tin về chứng khoán.

Xem thêm: Cẩm nang về lưu ký chứng khoán

Nguyên tắc hoạt động của thị trường chứng khoán

Căn cứ vào Điều 5 Luật Chứng khoán 2019, thị trường chứng khoán hiện nay đang hoạt động theo nguyên tắc:

“Điều 5. Nguyên tắc hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán

1. Tôn trọng quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán; quyền tự do giao dịch, đầu tư, kinh doanh và cung cấp dịch vụ về chứng khoán của tổ chức, cá nhân.

2. Công bằng, công khai, minh bạch.

3. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.

4. Tự chịu trách nhiệm về rủi ro.”

Một số thuật ngữ cần biết trên thị trường chứng khoán

Thuật ngữ

Giải thích Cổ phần

Nguồn vốn của một tổ chức được chia thành các phần bằng nhau.

Cổ phiếu Chứng chỉ được phát hành để xác nhận quyền sở hữu cổ phần. Cổ phiếu phổ thông

Dành cho bạn: Share cho bạn [Giải đáp] Chuyên viên hoạch định tài chính là gì? Mô tả công việc cụ thể

Là loại cổ phiếu xác định quyền được biểu quyết đối với các quyết định lớn của công ty và được hưởng lợi ích hay cổ tức nhưng không cố định.

Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết

Là loại cổ phiếu có giá trị phiếu biểu quyết cao hơn nhiều so với cổ phiếu dạng phổ thông.

Cổ phiếu ưu đãi cổ tức

Là loại cổ phiếu xác định quyền được trả cổ tức cao hơn so với cổ phiếu phổ thông.

Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại

Là loại cổ phiếu xác định quyền được đơn vị phát hành hoàn vốn bất cứ khi nào theo yêu cầu hoặc theo các điều kiện được xác lập.

Cổ đông

Là những cá nhân/tập thể sở hữu cổ phiếu.

Cổ tức

Là khoản lợi nhuận được chia cho cổ đông sẽ nhận được hàng năm từ công ty cổ phần (bao gồm cổ tức bằng tiền mặt và cổ tức bằng cổ phiếu).

Cổ tức cố định

Phần lợi nhuận được chia cho cổ đông mà không phụ thuộc kết quả kinh doanh của công ty.

Cổ tức thưởng

Phần lợi nhuận được chia cho cổ đông tùy phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty.

Trái phiếu

Là loại chứng khoán xác nhận nghĩa vụ nợ phải trả của tổ chức phát hành.

Chứng chỉ quỹ

Là chứng khoán được phát hành bởi các quỹ đầu tư chứng khoán.

VN-Index

Dành cho bạn: Điều luật công bằng tài chính trong bóng đá là gì?

Chỉ số thể hiện biến động các cổ phiệu niêm yết trên sàn HOSE.

HNX-Index

Chỉ số thể hiện biến động các cổ phiếu niêm yết trên sàn HNX.

IPO

Phát hành chứng khoán lần đầu ra công chúng.

Vốn hóa

Tổng giá trị cổ phần của các doanh nghiệp có cổ phiếu niêm yết.

Thanh khoản

Mức độ nhanh chóng trong việc mua bán chứng khoán.

Khối lượng giao dịch Số chứng khoán được giao dịch trong phiên.

Lợi ích của thị trường chứng khoán

Đối với nền kinh tế

Chứng khoán và thị trường chứng khoán là thước đo sức mạnh của nền kinh tế. Các chỉ số đo lường thị trường hay giá cổ phiếu của các công ty thể hiện liệu nền kinh tế đang trong giai đoạn tốt hay không.

Chính phủ nhờ vào thị trường chứng khoán sẽ kiểm soát tốt hơn tình hoạt động cũng nền kinh tế cũng như hoạt động của các công ty niêm yết (các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán sẽ phải công khai tình sản xuất kinh doanh, công bố thông tin định kỳ …).

Đối với doanh nghiệp

Để huy động được các nguồn vốn dài hạn bên cạnh việc đi vay ngân hàng, các công ty đã thực hiện huy động thông qua hình thức phát hành các chứng khoán. Đây chính là kênh mang lại nguồn vốn dồi dào từ công chúng giúp các công ty phát triển kinh doanh.

Đối với nhà đầu tư

Thị trường chứng khoán là nơi tiềm năng đề đầu tư. Việc đầu tư vào cổ phiếu trên thị trường thường có rủi ro nên bắt buộc nhà đầu tư phải có cách quản lý chặt chẽ, tìm hiểu thật kỹ trước khi tham gia.

Một trong những lợi ích chính của việc đầu tư vào thị trường chứng khoán là cơ hội để tìm kiếm lợi nhuận. Thị trường chứng khoán có xu hướng tăng theo sự phát triển của nền kinh tế hay sự tăng trưởng của các công ty. Đầu tư vào các công ty ổn định, có xu hướng phát triển có thể tạo ra lợi nhuận cho nhà đầu tư.

Xem thêm: Ưu điểm của đầu tư cổ phiếu

Ngoài ra, đầu tư vào thị trường chứng khoán đem đến sự đa dạng hóa khoản tiền nhà đầu tư có ngoài các kênh như vàng, bất động sản hay gửi tiền tiết kiệm.

Chứng khoán là hướng đi mới cho nhiều người

Những yếu tố cần chuẩn bị khi đầu tư chứng khoán

Nhà đầu tư nên chuẩn bị hành trang đầy đủ để bắt đầu tham gia vào thị trường chứng khoán:

• Tài chính: Đây là yếu tố cần thiết và quan trọng khi đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư cần chuẩn bị lượng vốn nhất định, số vốn bao nhiêu phụ thuộc vào khối lượng tài sản bạn đang đó, độ kỳ vọng về lợi nhuận cũng như khả năng chấp nhận rủi ro.
• Kiến thức chứng khoán: Chứng khoán là kênh đầu tư mang lại lợi nhuận lớn, đồng nghĩa với nhiều rủi ro hiện hữu. Kênh đầu tư này không dành cho những tay mơ, vì vậy nếu muốn đầu tư chứng khoán thành công, chắc chắn nhà đầu tư cần trang bị các kiến thức từ cơ bản cho tới nâng cao để bắt kịp thị trường.
• Trang thiết bị sử dụng: Đầu tư chứng khoán thời 4.0 không nhất thiết phải tới tận sở giao dịch, bạn sẽ cần những thiết bị như máy tính bảng, điện thoại di động hay laptop. Chỉ có như vậy mới giúp nhà đầu tư thực hiện giao dịch nhanh chóng, kịp với thị trường, hạn chế độ trễ.
• Nguồn thông tin: Thông tin kinh tế vĩ mô, chính trị, xã hội… đều có thể ảnh hưởng tới thị trường chứng khoán, vậy nên việc cập nhật thông tin thường xuyên, nhanh chóng sẽ giúp các nhà đầu tư có nhiều tư duy và yếu tố phục vụ cho chiến lược đầu tư của mình.

Những lưu ý khi đầu tư chứng khoán

• Trước khi tham gia thị trường chứng khoán, điều cần làm đầu tiền là trau dồi thật kỹ các kiến thức cần thiết như cách đọc báo cáo tài chính; cách phân tích kinh tế vi mô, vĩ mô …
• Sau khi tích lũy kiến thức cần xác định cụ thể loại hình đầu tư chứng khoán mà bạn hướng đến. Với nhứng người ưu thích rủi ro có thể chọn lựa cổ phiếu. Ngược lại, với những ai thận trọng, muốn có thu nhập chắc chắn hơn thì trái phiếu hay chứng chỉ quỹ sẽ là loại hình ưu tiên.
• Xác định rõ về khả năng tài chính cho việc đầu tư, phân bổ danh mục sao cho hợp lý nhất.
• Với những ai chưa đủ tự tin thì nên chọn cho mình một nhà môi giới chứng khoán giỏi và uy tín.
• Trong quá trình giao dịch, bạn luôn cần theo sát xu hướng, cập nhật tin tức liên tục để có thể phân tích thị trường một cách chính xác.
• Sẵn sàng cắt lỗ khi cần thiết để đảm bảo nguồn vốn, tránh tình trạng sa đà vào giao dịch khi ở trạng thái hoang mang.

Hy vọng rằng qua bài viết trên đây của chúng tôi, các bạn đã phần nào hình dung được về chứng khoán là gì và thị trường chứng khoán hoạt động như thế nào. Nếu bạn muốn tham gia vào ngành chứng khoán này hãy tìm hiểu nhiều hơn để có thể đầu tư sinh lời từ chứng khoán nhé.